JETA E VËRTETË – FETVA DHE STUDIME ISLAME

“Jeta e kësaj bote, nuk është gjë tjetër, veçse argëtim dhe lojë. Ndërsa jeta e botës tjetër, pikërisht ajo është Jeta e Vërtetë. Veç sikur ta dinin!” (Kuran, El-Ankebut: 64)

HAXHI-PËRKUFIZIMI-DISPOZITA E AFTËSISË

Numri i fetvasë: 431 HAXHI-PËRKUFIZIMI-DISPOZITA E AFTËSISË

Kategoria: KUSHTI I MUNDËSISË-HAXHI E UMRA

266 shfletues/klikues HAXHI-PËRKUFIZIMI-DISPOZITA E AFTËSISË


Pyetje: HAXHI-PËRKUFIZIMI-DISPOZITA E AFTËSISË


Aftësia / Mundësia ka ardhur si kusht që ka të bëjë vetëm me obligimin e haxhit, por cili është përkufizimi dhe cila është dispozita e aftësisë (mundësisë) në këtë kontekst?


 Përgjigjja: HAXHI-PËRKUFIZIMI-DISPOZITA E AFTËSISË


Falënderimi absolut i takon Allahut! Mëshira, lavdërimi edhe paqja qofshin mbi të Dërguarin e Allahut!Lexoni më tepër

Në kuadrin e kushtit të aftësisë (mundësisë) si kusht që ka të bëjë veçmas me obligimin e haxhit, juristët muslimanë kanë trajtuar shqyrtimin e përkufizimit dhe dispozitës së këtij kushti si vijon2:Lexoni më tepër

Shqyrtimi i parë: Përkufizimi i aftësisë (mundësisë) si kusht obligues i haxhit
Kuptimi gjuhësor i aftësisë (mundësisë): Kjo fjalë ka kuptimin fuqi dhe aftësi për të bërë diçka.
Kuptimi terminologjik i aftësisë (mundësisë): I aftë apo i mundshëm konsiderohet personi i pajisur me aftësi financiare (pasurore) dhe fizike (trupore), dhe kjo ndryshon sipas rrethanave të njerëzve dhe të ardhurave të tyre. Si rregull, i këtillë person është në gjendje të hipë (qëndrojë) në mjetin / kafshën e udhëtimit dhe ka përshtatshëm furnizime dhe me se e bën këtë udhëtim, pasi t’i ketë përmbushur detyrat / detyrimet, shpenzimet dhe nevojat e tij (në lidhje me përgjegjësitë) themelore.

arabishtالبابُ الثَّاني: شُروطُ الحَجِّ
الفصل الثَّالِث: شَرْطُ وجوبٍ فقط (الاستطاعَةُ)
المبحثُ الأوَّلُ: تعريفُ الاسْتِطاعَةِ
الاستطاعَةُ لغةً: هي الطَّاقَةُ والقُدرةُ على الشَّيءِ
الاستطاعَةُ اصطلاحًا: المستطيعُ هو القادِرُ في مالِه وبَدَنِه، وذلك يختلِفُ باختلافِ أحوالِ النَّاسِ، واختلافِ عوائِدِهم، وضابِطُه: أن يُمْكِنَه الركوبُ، ويجِدَ زادًا وراحلةً صالحَينِ لِمِثْلِه بعد قضاءِ الواجِباتِ، والنَّفَقاتِ، والحاجاتِ الأَصْلِيَّة.

Shqyrtimi i dytë: Dispozita e aftësisë (mundësisë) si kusht obligues i haxhit
Parashtresa e parë: Kushtëzimi i aftësisë (mundësisë) në obligimin e haxhit
Aftësia është kusht për obligimin e haxhit. Konsensusi për këtë është transmetuar nga Ibn Hazmi, Ibn Kudamah, El-Kurtubiu dhe El-Neueuiu.

arabishtالمبحث الثَّاني: حُكْمُ الاستطاعَةِ
المَطْلَب الأوَّل: اشتراطُ الاستطاعَةِ في وُجوبِ الحَجِّ
الاستطاعَةُ شرطٌ في وجوبِ الحَجِّ.
الأدلَّة:
أوَّلًا: مِنَ الكِتابِ:
1- قال اللهُ تعالى: وَلِلَّهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطَاعَ إِلَيْهِ سَبِيلًا [آل عمران: 97]
وَجْهُ الدَّلالَةِ:
أنَّ اللهَ تعالى خصَّ المستطيعَ بالإيجابِ عليه، فيختَصُّ بالوجوبِ، وغيرُ المُستطيعِ لا يَجِبُ عليه
2- قال اللهُ تعالى: لَا يُكَلِّفُ اللَّهُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا [البقرة: 286]
ثانيًا: مِنَ الإجماعِ
نقلَ الإجماعَ على ذلك ابنُ حَزْمٍ، وابنُ قُدامة، والقُرطبيُّ، والنَّوَوِيُّ
ثالثًا: انتفاءُ تكليفِ ما لا يُطاقُ شَرْعًا وعَقْلًا

Parashtresa e dytë: A është aftësia (mundësia) kusht shlyes i obligimit të haxhit
Aftësia nuk është kusht për shlyerjen e haxhit. Nëse dikush që është i paaftë / i pamundshëm, i duron vështirësitë dhe e kryen haxhin pa furnizime ose pa gjë / mjet transporti, atëherë haxhi i tij konsiderohet i vlefshëm (i saktë) dhe i mjaftueshëm (shlyes) për haxhin e detyrueshëm. Me këtë mendim janë pajtuar të katër medh’hebet (shkollat / fakultetet juridike): medh’hebi (fakultetei juridik) hanefi, maliki, shafi’i dhe hanbeli.

arabishtالمَطْلَب الثَّاني: هل الاستطاعَةُ شَرْطُ إجزاءٍ في الحَجِّ؟
الاستطاعة ليسَتْ شَرْطَ إجزاءٍ في الحَجِّ، فإذا تجشَّمَ غيرُ المستطيعِ المشَقَّة، فحجَّ بغيرِ زادٍ ولا راحلةٍ، فإنَّ حَجَّه يقعُ صحيحًا مُجْزئًا عن حَجِّ الفريضةِ، وهذا باتِّفاقِ المَذاهِبِ الفِقْهِيَّةِ الأربَعَةِ: الحَنَفيَّة، والمالِكِيَّة، والشَّافِعِيَّة، والحَنابِلَة
وذلك للآتي:
أوَّلًا: أنَّ خَلْقًا من الصَّحابَة رَضِيَ اللهُ عنهم حَجُّوا ولا شيءَ لهم، ولم يُؤْمَرْ أحدٌ منهم بالإعادَةِ
ثانيًا: أنَّ الاستطاعَةَ إنَّما شُرِطَتْ للوصولِ إلى الحَجِّ، فإذا وَصَل وفَعَل أجزَأَه
ثالثًا: أنَّ سُقوطَ الوُجوبِ عن غَيْرِ المستطيعِ إنَّما كان لدَفْعِ الحَرَجِ، فإذا تحمَّلَه وقع عن حَجَّةِ الإِسْلامِ، كما لو تكَلَّفَ القيامَ في الصَّلاةِ والصيامِ مَنْ يسقُطُ عنه، وكما لو تكَلَّفَ المريضُ حضورَ الجُمُعةِ، أو الغنيُّ خطَرَ الطَّريقِ، وحَجَّ، فإنَّه يُجْزِئُ عنهم جميعًا

Parashtresa e tretë: Dispozita e lejes së dy prindërve për kryerjen e haxhit të obliguar
Prindërit nuk kanë të drejtë ta pengojnë fëmijën që është mukelef (i ngarkuar / i përgjegjshëm fetarisht) nga kryerja e haxhit të detyrueshëm dhe as ta lirojnë atë nga ihrami (nisja e qëllimtë e ritualit). As fëmija nuk ka të drejtë t’u bindet prindërve të tij në lënien e haxhit të detyrueshëm, edhe pse është mustehab (vepër e pëlqyeshme) që ai të kërkojë leje prej tyre. Këtë mendim e kanë përshkruar / përvijuar juristët hanefi, shafi’i dhe hanbeli, si dhe ky është një nga dy mendimet e juristëve maliki.

arabishtالمَطْلَبُ الثَّالِث: إِذْنُ الوَالِدَيْنِ في حَجِّ الفَريضَةِ
ليس للوالدينِ مَنْعُ الولَدِ المُكَلَّف من الحَجِّ الواجِبِ، ولا تحليلُه من إحرامِه، وليس للوَلَدِ طاعَتُهما في تَرْكِه، وإن كان يُستَحَبُّ له استئذانُهما؛ نصَّ على هذا فُقَهاءُ الحَنَفيَّةِ, والشَّافِعِيَّة، والحَنابِلَة، وهو أحَدُ القَوْلينِ للمالِكِيَّة
الأدلَّة:
أوَّلًا: مِنَ الكِتاب
قال اللهُ عَزَّ وجَلَّ: وَإِنْ جَاهَدَاكَ عَلَى أَنْ تُشْرِكَ بِي مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ فَلَا تُطِعْهُمَا وَصَاحِبْهُمَا فِي الدُّنْيَا مَعْرُوفًا [لقمان: 15]
وجه الدَّلالَةِ:
دلَّ قَوْلُه: فَلَا تُطِعْهُمَا على أنَّ طاعَةَ الوَالِدَينِ لازِمَةٌ ما لم يكُنْ فيها تَرْكُ طاعَةِ اللهِ
ثانيًا: مِنَ السُّنَّةِ
1- عن عليٍّ رَضِيَ اللهُ عنه، عن النبيِّ صلَّى الله عليه وسَلَّم، قال: ((لا طاعَةَ في مَعْصِيَةِ اللهِ, إنَّما الطَّاعَةُ في المعروفِ ))
2- عن عبدِ اللهِ بنِ مسعودٍ رَضِيَ اللهُ عنه قال: ((سألْتُ رسولَ الله صلَّى الله عليه وسَلَّم قُلْتُ: يا رسولَ اللهِ، أيُّ العَمَلِ أفضَلُ؟ قال: الصَّلاةُ على مِيقاتِها، قُلْتُ: ثمَّ أيٌّ؟ قال: ثُمَّ بِرُّ الوالدَينِ، قُلْتُ: ثمَّ أيٌّ؟ قال: الجهادُ في سبيلِ اللهِ ))
وَجْهُ الدَّلالَةِ:
أنَّ فيه تقديمَ الصَّلاةِ على ميقاتِها على بِرِّ الوالِدَينِ، فدلَّ على أنَّ فرائِضَ الأعيانِ التي هي من حقوقِ اللهِ عَزَّ وجَلَّ تُقَدَّمُ على فروضِ الأعيانِ التي هي من حقوقِ العِبادِ، فيُقَدَّمُ حَجُّ الفريضةِ على بِرِّ الوالدَينِ
ثالثًا: أنها قربة لا مخالفة عليه فيها فلا يجوز لهما منعه أو تحليله منها كالصوم
رابعًا: أنها فرض عين فلم يعتبر إذن الأبوين فيها كالصلاة
خامسًا: أنَّ طاعَةَ الوالِدَينِ إنَّما تَلْزَمُ في غير المعصِيَةِ

Parashtresa e katërt: Dispozita e lejes së dy prindërve për kryerjen e haxhit vullnetar
Prindërit kanë të drejtë t’i pengojnë fëmijët e tyre nga kryerja e haxhit vullnetar. Me këtë mendim janë shprehur njëzëri (në pajtim) të katër medh’hebet (shkollat / fukultetet ​​e jurisprudencës): medh’hebi (fakulteti juridik) hanefi, maliki, shafi’i dhe hanbeli.

arabishtالمَطْلَبُ الرَّابِعُ: إذْنُ الوالِدَينِ في حَجِّ النَّافِلَة[
للأبوينِ مَنْعُ وَلَدَيْهما مِن حَجِّ التطَوُّعِ، وهذا باتِّفاقِ المَذاهِبِ الفِقْهِيَّةِ الأربَعَةِ: الحَنَفيَّة، والمالِكِيَّة، والشَّافِعِيَّة، والحَنابِلَة
وذلك للآتي:
أوَّلًا: أنَّه يلزَمُ طاعَةُ الوالدَينِ في غيرِ معصيَةٍ, ولو كانا فاسقَيْنِ؛ لعمومِ الأوامِرِ بِبِرِّهِما والإحسانِ إليهما
ثانيًا: أنَّ للوالدينِ مَنْعَه من الجهادِ، وهو مِن فُروضِ الكِفاياتِ، فالتَّطَوُّعُ أَوْلى

Parashtresa e pestë: Dispozita e lejes së punëdhënësit për kryerjen e haxhit të obliguar
Kushdo që dëshiron ta kryejë haxhin e detyrueshëm dhe ka një kontratë ndërmjet tij dhe dikujt tjetër që e detyron atë ta kryejë punën në disa ose të gjitha ditët e haxhit, atëherë duhet të kërkojë leje prej tij, e nëse i jep leje mirë, në të kundërtën duhet ta përmbushë kontratën. Ky është mendimi i Ibn Bazit, e Ibn Uthejminit dhe e Komitetit të Përhershëm.

arabishtالمَطْلَبُ الخامِسُ: إذْنُ صاحِبِ العَمَل
من أراد حَجَّ الفريضَةِ وكان بينه وبين غَيْرِه عَقْدٌ يُلْزِمُه بالعَمَلِ في أيَّامِ الحَجِّ أو بَعْضِها، فإنَّه يستأذِنُ منه, فإنْ أَذِنَ له وإلَّا وجب عليه الوَفاءُ بالعَقْدِ، وهذه فتوى ابنِ باز, وابنِ عُثيمين، واللَّجْنَةِ الدَّائِمَةِ
الأدلَّة:
أوَّلًا: مِنَ الكِتاب
1- قَوْلُه تعالى: يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ أَوْفُواْ بِالْعُقُودِ [المائدة: 1]
2- قَوْلُه تعالى: وَأَوْفُواْ بِالْعَهْدِ إِنَّ الْعَهْدَ كَانَ مَسْؤُولًا [الإسراء: 34]
ثانيًا: مِنَ السُّنَّةِ
قوله صلَّى الله عليه وسَلَّم: ((المُسْلِمونَ على شُروطِهم ))
وَجْهُ الدَّلالَةِ:
أنَّ العقْدَ الذي جرى بين الموَظَّف ومُوَظِّفِه عَهْدٌ يجِبُ الوفاءُ بِشُروطِه حَسَبَما يقتضي العَقْدُ

 

Allahu e di më mirë. HAXHI-PËRKUFIZIMI-DISPOZITA E AFTËSISË

Ju ftojmë ta shpërndani këtë postim, që të përhapet dobia e tij dhe së bashku të marrim shpërblimin e publikuesit të fjalës së mirë.

_____ HAXHI-PËRKUFIZIMI-DISPOZITA E AFTËSISË

HAXHI-PËRKUFIZIMI-DISPOZITA E AFTËSISË

Poshtëshënim:

  1. Shih: dorar dhe dorar.
  2. Shih: dorar, dorar dhe dorar.
  3. Shih: dorar dhe dorar.
Shpërndajeni Fjalën e Mirë:
↓
Scroll to Top